Ik ben goed in piekeren. Ik heb dagen, periodes, dat mijn hoofd maar doorgaat over mijn gezondheid. In het bijzonder, over wat mijn MS allemaal zal kunnen gaan doen. Vaak ga ik van het ergste uit. Mijn hoofd is gek op rampscenario’s.

Soms is dat nuttig. Ik ben erdoor meer gaan leren over mijn ziekte. En gaan denken of ik mij verder kan voorbereiden op de toekomst. Praktisch, en emotioneel. Ik ben bijvoorbeeld gaan denken over het soort huis waarin ik wil wonen. En ik denk minder ‘verrast’ te worden door wat lichamelijk kan veranderen.

Toch maak ik mezelf met mijn gepieker vooral ongerust, bezorgd, en bang. Het heeft een negatieve invloed op mijn levensgeluk. En eigenlijk is het behoorlijk zinloos.

Maar hoe te stoppen met piekeren over de mogelijke gevolgen van MS? Nou, ik heb wel een idee. Als je het volgende voorbeeld in je achterhoofd houd, en je eigen gedachten ermee vergelijkt, kom je misschien een eind.

Rampscenario’s maak je zelf

Een week geleden zag ik mijn buurmeisje toen ze net een man van Slachtofferhulp naar buiten liet. Ze was in paniek. Zelfs deze man had haar niet rustig kunnen maken. (Ze is overigens halverwege de twintig, maar voor mij zal ze altijd een meisje blijven.)

Haar e-mail was namelijk gehackt, vertelde ze. Nu zouden ‘ze’ dus bijvoorbeeld haar huurovereenkomst kunnen opzeggen. En dat ging dus ook gebeuren. Haar vlucht naar haar vakantiebestemming zou gecanceld worden. Fraude ging gepleegd worden met haar identiteit. Schulden zouden op haar naam gemaakt worden. Daar zou ze pas jaren later achter gaan komen. 80.000 euro, net zoals in dat tv-programma. Ze zou dus nooit een hypotheek kunnen krijgen.

Ze sliep niet meer. Ze at niet meer. Ze had er met niemand over durven praten. ‘Dat maakt me nog kwetsbaarder.’ Ik schrok toen ze vertelde dat het in haar opkwam dat ze eigenlijk niet meer wilde leven.

Ik zei dat ik het erg voor haar vond dat ze hadden ingebroken in haar computer. Het wás ook naar, en eng. En dat ik met haar meeleefde. Het erg vond dat ze zo van streek was. Dat ze best eerder had mogen aanbellen, om haar verhaal te doen. ‘Wil je een knuffel?’

Ze aarzelde, maar knikte toen.

Maar ze ging nog even door. Ze hadden al haar privacygevoelige mails kunnen lezen, en hadden die goed bewaard. Achter haar rug lachten ze haar uit, het waren vast mensen van wie ze dacht dat ze haar vrienden waren. Vast haar collega’s. Ze deden het omdat ze toch al vonden dat ze er niet bijhoorde. Ze negeerden haar altijd al. Zie je nou wel dat ze het slecht bedoelden. Ze zouden ook komen inbreken, want ze wisten nu waar ze woonde.

Toen we afscheid namen en ze terug naar binnen ging, deed ze haar deur weer achter haar rug op slot.

De werkelijkheid wordt nooit zoals je je die voorstelt

Gisteren kwam mijn buurmeisje theedrinken. Het ging al iets beter, maar nog niet veel. Na een halfuur lukte het me niet meer om met haar mee te gaan in haar emoties. Ik zei dat ik nog steeds snapte dat het niet makkelijk was.

Feitelijk was er nu in ieder geval weinig aan de hand. Niemand had nog geld van haar rekening gehaald. Ze had nog geen melding gekregen dat er gekke dingen op haar naam waren gedaan. Haar wachtwoord had ze veranderd, dus niemand kon meer in haar account. Bij de meesten bij wie een vreemde inlogt, gebeurt er verder uiteindelijk weinig ernstigs mee. Ze had geen reden om aan te nemen dat bekenden de schuldigen waren.  

In de toekomst was de kans niet 0 dat er nog iets zou gebeuren, inderdaad. Maar de kans dat alles zou gaan gebeuren wat zij zich voorstelde, was bizar klein. Dat dingen mogelijk zijn, wil niet zeggen dat ze gaan gebeuren. Daarom had eigenlijk iedereen haar inmiddels ook gezegd dat haar zorgen simpelweg onnodig waren. En nu ze zelf zo opsomde waarmee zij allemaal rekening hield, klonk dit zelfs haar wel heel vergezocht in de oren. Zeker dat alles tegelijk zou gaan gebeuren.

Ik zei: je hebt dus geen reden om aan te nemen dat alle rampscenario’s die jou hoofd heeft gemaakt, realiteit gaan worden. De meeste niet, zeker niet in die mate.

En als je iets niet in je macht hebt, heeft piekeren gewoon weinig zin.

Kun je dan niet beter gewoon stoppen met piekeren?

Ze dacht een tijdje na.

Toen zei ze: ‘Maar het voelt gewoon zo vervelend. En mijn gedachten gaan gewoon vanzelf.’

Ze zei dat ik haar vast niet snapte, want zo makkelijk was het niet.

Piekeren over rampscenario’s over MS heeft weinig zin

Ik zei dat ik het misschien wel een beetje snapte. Niet alleen was mijn eigen e-mail wel eens gehackt. Maar vooral pieker ik zelf namelijk ook vaak. Over mijn gezondheid. Mijn toekomst. ‘Wat mijn MS zal gaan doen. Dat die vast mijn leven helemaal kapot gaat maken. Vast heel snel, en op de naarste manieren. Dat kan allemaal!’

Toen was ze even stil.

Ik had tijd om na te denken. Door haar gepieker zag ik ineens nog veel duidelijker dat ik het zelf maar beter nog veel minder over rampscenario’s kan gaan nadenken.

Onvoorspelbaarheid en machteloosheid

Je kunt je namelijk nooit voorbereiden op iets in de toekomst. Je bent dan een andere persoon dan je nu bent. Dus je gaat dingen nooit zo voelen als je nu denkt dat je ze gaat voelen.

Dingen gaan ook nooit gebeuren zoals je je dat hebt voorgesteld. Zeker niet met MS, die onvoorspelbare *ziekte.

Je weet ook nooit hoe je omstandigheden in de toekomst zullen zijn. Waar je woont, werkt, op de bank ligt.

En morgen is al toekomst.

Misschien gaan dan dingen gebeuren. Misschien ook niet.

Als ze gebeuren, dan kun je er nog lang genoeg mee bezig zijn. Je vindt dan ter plekke de oplossing die het best past. Het is zinloos om je die nu al te gaan voorstellen.

Zonde van je tijd

En wat als dingen alsnog níet gaan gebeuren. Nooit kan alles gebeuren wat jij je in je hoofd haalt. En hoe zonde als je je leven dan negatief hebt gemaakt door erover zoveel na te denken.

Conclusie: stoppen met piekeren over MS

Soms is nadenken over je ziekte even nodig. Om praktische redenen, én de onzekerheid kan gewoon eng zijn. Dat mag je best wel eens beseffen. Ik wil niet te streng zijn voor mezelf.

Maar, als het te lang duurt, en nadenken overgaat in piekeren, dan wil ik vanaf nu dat dit verhaal van mijn buurmeisje in me opkomt.

Dan zie ik hoe weinig nut mijn gepieker heeft. En hoe zonde het is van mijn leven.

Dat ik me beter kan focussen op gelukkig zijn. Liever afleiding zoeken en bezig zijn met andere dingen. Dat kan echt wel eens lastig zijn – maar oefenen helpt echt.

Nadenken over wat MS kan gaan doen, heeft simpelweg weinig zin. Genieten van het leven nu is veel belangrijker.